Автор:
Н.Дыбыспаева (Қазақстан, Астана)
Windows 2003 WINS-те келесідей кеңейтілген мүмкіндіктерді қамсыздандырады. Міне осыларға жеке тоқталатын болсак:
1. Тұрақты қосылуы. Енді репликацияның бір немесе бірнеше сандағы серіктестерінің тұрақты қосылу қызметін көрсетуге әрбір WINS-серверін ретке келтіруге болады. Бұл репликацияның жылдамдығын арттырады және қосылуының ашылуы мен шығуына шығындарын азайтады.
2. «Шығарып тастауымен, жоюын» басқару. Шығарып тастауы (кейінгі жоюын белгілеу, tombstoning) үшін жазбасын қолмен белгілеуге болады. "Жою" жағдайының жазбасы барлық WINS серверлері үшін көшірмеленеді, басқа серверлерінің деректер қорынан көшірмелерін қалпына келтіруді болдырмайды.
3. Басқаруының жақсартылған утилитасы. WINS басқаруының утилитасы ММС жабдықтау түрінде іске асырылған, әкімші үшін WINS пайдалануды ықшамдайды.
4.Кеңейтілген фильтрлеу және жазбаларын іздеу. Жақсартылған фильтрлеу және іздеудің жаңа функциялары тиісті осы критерийлеріне тек қана жазбаларын көрсете отырып, жазбаларын табуға көмектеседі. Осы функциялары әсіресе WINS аса көп деректер қорын талдауға пайдалы.
5.Жазбаларын динамикалық жою және көптеген таңдауы. Осы ерекшеліктері WINS деректер қорын басқаруды ықшамдайды. WINS жабдықтау көмегімен WINS динамикалық немесе статикалық түрінің бір (немесе одан да көп) жазбасымен оңай әрекет етуге болады.
6. Жазбаларын тексеру және нөмірінің дұрыстығын тексеру нұсқасы. Бұл мүмкіндіктері WINS серверлерінде сақталған және жинақталған, атаулардың тізбегін тексереді. Әр-түрлі WINS серверлерінен NetBIOS атауы бойынша сұранысы бойынша қайтарылған IP-адрестерінің жазбасын тексереді. Нөмірінің дұрыстығын тексеру нұсқасы "адресі-нұсқасы" кесте иесінің нөмірін тексереді.
7. Экспортының функциясы. WINS деректерінің экспорты кезінде бөлушілер ретінде үтірмен мәтіндік файлын сақтайды. Microsoft Excel-де осы файлды және есептерін талдау және құру үшін басқа бағдарламаларын. импорттауға болады.
8. Жұмысын тоқтатпайтын клиенттердің көбеюі. Windows 2000 немесе Windows 98 басқаруымен клиенттері интерфейсте екіден аса WINS серверлерін (ең көбі — 12 адрестер) пайдалануға болады. WINS серверлерінің қосымша адрестері пайдаланылатын болады, егер бастапқы және екінші WINS серверлері сұранысқа жауабын бермесе.
9.Консолдік қол жеткізу ек қана WINS Manager-ге оқуға арналған.Бұл мүмкіндігі, WINS серверін орнату кезінде автоматты түрде құрылатын, WINS (WINS Users) пайдаланушы тобына беріледі. Осы топқа мүшелерін қоса отырып, WINS туралы ақпаратты тек қана оқу үшін қол жетімділігін береді[1, 39-45 б.].
Бұл топ пайдаланушы-мүшесіне қарауына мүмкіндігін береді, бірақ анықталған WINS серверінде сақталған ақпараты мен ерекшелігін өзгертпеу керек.
WINS клиенттері. WINS клиенттері WINS серверінде өзінің атауын тіркейді, желіге олар қосылғанда немесе кіргенде.
Microsoft Windows 2003 Server/Professional, Windows NT Server/Workstation, Windows 9x, Windows for Workgroups, Microsoft LAN Manager, MS-DOS, OS/2, Linux/Unix (Samba қызметімен орнатылған) тұғырнамасында (платформаларында) WINS клиенттерін қолдайды[2,24-28 б.].
WINS клиенттері WINS деректер қорында клиенттің атын тіркеу/жаңарту/жою, сондай-ақ, NetBIOS атаулары, DNS атаулары мен IP адрестерін пайдаланушылардың атауына рұқсаты үшін WINS серверіне шығады.
Статикалық көрінісін күйге келтіру
IP-адресіндегі атын білдіретін жазбасы, WINS деректер қорына екі тәсілмен қосуы мүмкін:
1. Динамикалық (WINS клиенттерінің WINS серверімен тікелей байланысында, ).
2. Статистикалық (қолмен, әкімшімен, WINS жабдықтау немесе командалық жолдарының утилиті көмегімен).
Статистикалық (әкімшімен қолмен қосуы) жазбасы пайдалы, WINS тікелей пайдаланбайтын, компьютері үшін сервердің деректер қорына «аты-адресі» көрінісін қосу керек болса. Мысалы, басқа операциондық жүйелермен басқарылатын кейбір желілерінде WINS серверінде NetBIOS атауын тіркей алмайды. Осы атауларын Lmhosts файлының көмегімен немесе сұраныс арқылы қосуға болады.
Тек қана Windows 2003 пайдаланушы желілерде, WINS пайдалануын азайтуға не жоюға да болады. Желіден WINS серверлерінің орналастырғанын жою кері қайтаруы (decommissioning) деп аталады.
Желіге DNS серверін бұрғанан кейін WINS серверін кері қайтару осындай тізбекте орындалады:
1. клиенттік компьютерлері WINS пайдаланбасын, тек қана DNS пайдалансын деп қайтадан ретке келтіріледі.
2. Әрбір WINS серверінде кері қайтару үдерісі жеке түрде реттеледі:
WINS алғашында кері қайтару керек, содан кейін (Active Registrations) белсенді тіркеу опциясын таңдау керек;
3.әрекеті мәзірінде (Action) иесі бойынша іздеп табу (Show records for the sleeted owner) пунктін таңдау керек;
4.ашылған терезесіндегі тізімде тек қана таңдалған иесі үшін (only for selected owner) кері қайтару қажет WINS серверін таңдау, және ОК бастырмасын басу керек;
5.кіші терезесінен нақты қарау үшін барлық элементтерін бөліп көрсету керек;
6.әрекеті мәзірінде (Action) Жою (Delete) командасын таңдау керек;
7. сөйлесу терезесінде жою жазбасын растау (Confirm WINS Record Delete) ауыстырып қосқышты орнату. Басқа серверлердегі (Tombstone WINS records on all WINS servers) ауыстырып қосқышының жою жазбасын реплицирлау және ОК бастырмасын басу керек;
8. сұранысы терезесінде Жоюды растау Иә(Yes), батырмасын басу керек;
ағаштағы (Replication Partners) репликация партнерлері элементін таңдау керек;
9. әрекеті мәзірінде (Action) (Replicate Now) жіберілсін командасын таңдау керек.
Басқа серверлеріне таңдалған жазбаларды репликациялау тексерілгеннен кейін, кері шақырылған серверде WINS қызметін тоқтату және жою керек.
WINS трафигін азайту және қайтадан жолдау үшін міндетті емес күйге келтіру жүргізіледі. WINS арқылы DNS атауына қосымша рұқсатын күйге келтіру талап етілуі мүмкін[3, 44-47 б.].
WINS кері шақыру үдерісінің қорытындылық қадамынан кейін олардың TCP/IP (NetBIOS over TCP/IP) жоғары NetBIOS қолдауын пайданбауы үшін Windows 2003, басқаруымен клиенттік компьютерлерін күйге келтіруге болады. Бұл қадамы NetBIOS атауын сұраныстарының трафигі және WINS тіркеу трафигін азайту керек болған жағдайда ғана қажет болады. Алайда көптеген желілерде шектелген WINS-ті пайдалану, қандай да бір уақытта қажет болады.
Пайдаланған әдебиттер тізімі:
1.Компьютерные сети. 4-е изд. / Э. Таненбаум. — СПб.: Питер, 2003. — 992 с: ил. — (Серия Классика computer science).
2.Одом, Уэнделл. Компьютерные сети. Первый шаг. : Пер. с англ. — М. : Издательский дом "Вильяме", 2006. — 432 с.: ил. — Парал. тит. англ.
3.Соловева Л.Ф. Сетевые технологии. Учебник – практикум. – СПб.БХВ – Петербург, 2004 – 416с.